Δικαιώματα και δυνατότητες του ανθρώπου.(Αναστασίου, Αρχιεπ. Τιράνων και πάσης Αλβανίας)

    Η μεγάλη γιορτή των Χριστουγέννων έρχεται με τρόπο ήρεμο και βαθύ να μας φανερώσει τί είναι ο άνθρωπος,ποιιά είναι, τα υπέρτατα δικαιώματά του, ποιιές οι δυνατότητές του. Μέσα στη φοβερή οδύνη των αιματηρών συγκρούσεων που κάθε τόσο πληγώνουν τον πλανήτη μας, και τελευταία άμεσα τη γειτονιά μας, και που δείχνουν ότι η σκληρότητα και θηριωδία των ανθρώπων δεν έχουν όρια, είναι ζωτική ανάγκη να προσέξουμε την άλλη μεγάλη αλήθεια, που ο ερχομός του Χριστού στη γη μας αποκαλύπτει: Ότι, παραταύτα, ο άνθρωπος είναι τελικά κάτι αφάνταστα πιο μεγάλο απ’ ό,τι ο ίδιος έχει υποπτευθεί.

Καρδιά του μηνύματος της γιορτής των Χριστουγέννων είναι ότι ο θειος Λόγος έρχεται ανάμεσά μας για να προσλάβει τη φύση μας, να μεταμορφώσει τον άνθρωπο, να τον ανυψώσει, να τον σώσει από την αμαρτία, που διαλύει κάθε τι ανθρώπινο, όπως ο καρκίνος και το έιτζ το σώμα. «Ομολογουμένως μέγα εστίν το της ευσεβείας μυστήριον. Θεός εφανερώθη εν σαρκί…» (Α’ Τιμ. 3:16). Το υπέροχο ανθρωπολογικό περιεχόμενο αυτού του γεγονότος συμπυκνώνει ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης: «ο φανερω­θείς Λόγος διά τούτο κατέμειξεν εαυτόν τη επικήρω των ανθρώπων φύσει, ίνα τη της θεότητος κοινωνία συναποθεωθή το ανθρώπινον». (Ο φανερωθείς Λόγος, γι’ αυτό έσμιξε τον εαυτό του με τη θνητή φύση των ανθρώπων, για να συναποθεωθεί το ανθρώπινο μέσω της κοινωνίας με τη θεότητα). Έκτοτε, κάθε άνθρωπος καλείται να φθάσει σε κάτι αφάνταστα μεγάλο: Να ενωθεί με τον Χριστό, και εν Αυτώ, με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, να προσλάβει την αιώνια ζωή, να προχωρήσει στη θέωση. Η «θέω­ση» αυτή δεν σημαίνει ένωση του ανθρώπου με την απρόσιτη θεία ουσία, όπως τη φαντάζεται ο πανθεϊσμός, αλλά κοινωνία, μέθεξη στις άχτιστες ενέργειες του Θεού, ανάκραση στη δόξα Του. Συντελείται εν Χριστώ και είναι δωρεά της χάριτός Του.

Αλλά η χριστιανική αποκάλυψη, τονίζοντας ότι ο άπειρος και απρόσιτος Θεός προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, υπογραμμίζει επίσης την απέραντη αξία αυτού του σώματος, και όλης της κτίσεως. Η χριστιανική πίστη δεν υποστήριξε μιαν απελευθέρωση του πνεύματος και της ψυχής από τα δεσμά του σώματος, όπως άλλες φιλοσοφίες και θρησκείες. Η ύλη, ο κόσμος, είναι επίσης δημιουργήματα του μόνου Θεού και όχι κάποιας άλλης δυνάμεως. Η ύλη δεν αποτελεί κάποια ουσία που ζει ανεξαρτήτως του Δημιουργού. Τίποτε δεν είναι ανάξιο του Θεού, έκτος της αμαρτίας. «Τόκον ακατάληπτον», γιορτάζουμε σήμερα, «θεσμούς φύσεως καινίσαντα».

Κάτω από τη φωτεινή δέσμη αυτών των αληθειών που εκπέμπουν τα Χριστούγεννα, μπορούμε να ξαναδούμε μ’ έναν άλλο τρόπο τον εαυτό μας, τους γύρω μας, τον κόσμο. Με περισσότερο ρεαλισμό, κριτική διάθεση, αλλά και αισιοδοξία. Και να θέσουμε μερικά ερωτήματα που βοηθούν σ’ έναν προσωπικό πνευματικό έλεγχο. Τί κάνουμε με τον εαυτό μας; Με την ψυχή, αλλά και με το σώμα μας; Έχουμε προσέξει το κρισιμότερο δικαίωμά του; Να είναι ουσιαστικά άνθρωπος; Ανταποκρινόμαστε στη βαθύτερη φύση μας; Ή αφηνόμαστε σαν ρινίσματα στη δίνη της τεχνοκρατούμενης «ηλεκτρονικής» κοινωνίας μας; Έχουμε οπωσδήποτε αναπτύξει τελευταία μία ιδιαίτερη ευαισθησία για την εξέλιξη, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη. Τί γίνεται όμως με την εσωτερική μας εξέλιξη, την εσωτερική ελευθερία και ωρίμανση;

Όσο για τους γύρω μας, τους βλέπουμε με τον πρέποντα σεβασμό, σαν εικόνες Θεού στην κίνησή τους προς το «καθ’ ομοίωσιν»; Με υπομονή, επιείκεια, ελπίδα για τη δική τους εξέλιξη, γενικά χωρίς να κάνουμε διακρίσεις; Αυτό που δίνει στον άλλον άνθρωπο τεράστια αξία δεν είναι η καταγωγή του, οι γνώσεις του, οι ικανότητές του, η εξωτερική του εμφάνιση, ο πλούτος, αλλά το γεγονός ότι είναι άνθρωπος. Με τη Γέννησή Του, προσλαμβάνοντας ο Χριστός την ανθρώπινη φύση, χάρισε ασύλληπτη αξία στον άνθρωπο, στο κάθε ανθρώπινο πρόσωπο. Ο Ιησούς ταπεινώθηκε, για να υπενθυμίζει πάντοτε την αξιοπρέπεια των ταπεινών.

Διώχθηκε, για να τονίζει σταθερά την αξιοπρέπεια των άδικα διωκομένων. Έζησε φτωχά, για να μην ξεχνιέται η αξιοπρέπεια των φτωχών. Ξενιτεύθηκε, για να υπενθυμίζει την αξιοπρέπεια των ξενιτεμένων. Υπέφερε, μεταδίδοντας αξιοπρέπεια σ’ αυτούς που υποφέρουν. Ταλαιπωρήθηκε ως παιδί, για να μη μπορούν οι δικοί Του να λησμονούν την αξιοπρέπεια των παιδιών όλου του κόσμου.

Με το γεγονός της Σαρκώσεως ο όλος άνθρωπος ως ενότητα ψυχοσωματική, αποκτά απερίγραπτη αξία και όλη η ανθρώπινη δημιουργικότητα ξεχωριστή σημασία. Γι’ αυτό και το Μυστικό Σώμα του Χριστού, η Εκκλησία του, δείχνει άμεσο ενδιαφέρον για τον σύμπαντα κόσμο, για ό,τι έχει σχέση με τη φύση και την ανθρώπινη ζωή, για την υγεία, την εκπαίδευση, την τέχνη, την πολιτική, την κοινωνική δράση, για όλες τις εκφάνσεις του ανθρώπινου πολιτισμού. Γι’ αυτό ανήκει στο χρέος του χριστιανού η μέριμνα για τον υλικό κόσμο, που κι αυτός αγάλλεται και αγιάζεται με την έλευση και την παρουσία του Χριστού.

(Αναστασίου, Αρχιεπ. Τιράνων και πάσης Αλβανίας,  «Θεός εφανερώθη εν σαρκί», εκδ. Μαΐστρος, σ. 28-33. –αποσπάσματα.)