Μάθημα διαπολιτισμικής επικοινωνίας παραδίδουν οι μαθητές του 31ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών

Οι μαθητές του 31ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών δεν διδάσκονται καθημερινά μονάχα γλώσσα, μαθηματικά, γεωγραφία και ιστορία. Σε ένα σχολείο, όπου σε ποσοστό 98% κατάγονται από διάφορα μέρη του κόσμου, τα παιδιά μαθαίνουν παραμύθια, συνταγές, τραγούδια και έθιμα από κάθε γωνιά του πλανήτη, προκειμένου να γνωριστούν καλύτερα μεταξύ τους. 
Σε μία γειτονιά των Κάτω Πατησίων, το σχολικό κουδούνι χτυπά καθημερινά για 150 μαθητές Δημοτικού. Σ’ αυτό το σχολείο οι μαθητές κατάγονται, στην πλειοψηφία τους, από την Αλβανία, τη Βουλγαρία, τη Μολδαβία, τη Ρουμανία, ακόμα και από το Μπαγκλαντές και το Πακιστάν.
Σε ένα τόσο πολυπολιτισμικό περιβάλλον, οι δάσκαλοι προσπαθούν να φέρουν περισσότερο κοντά τους μαθητές μεταξύ τους παρουσιάζοντάς τους τις ομοιότητες των πολιτισμών τους.

Εμπνευστής της προσπάθειας είναι ο δάσκαλος Κωνσταντίνος Τσαμουράς. Το σχολικό έτος 2008-2009 ο νεαρός δάσκαλος με τους 28 μαθητές της Ε’ τάξης αποφάσισαν να συλλέξουν ιστορίες από τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους. Η προσπάθειά τους μετασχηματίστηκε σε βιβλίο με τίτλο «Ο παππούς και η γιαγιά μας ταξιδεύουν στην παράδοση», εκδήλωση και θεατρικό δρώμενο.

Αρωγοί στην προσπάθεια ήταν ο τότε διευθυντής του σχολείου, Κωνσταντίνος Καβρουματζής, η δασκάλα της μουσικής, Ευαγγελία Κυρίτση, και η πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, Ευαγγελία Δήμου- Στασινούλια.

Η μεγάλη επιτυχία της πρωτοβουλίας αυτής, οδήγησε φέτος τον ίδιο δάσκαλο, της Α’ τάξης αυτή τη φορά, στην απόφαση της επανάληψής της. Σε συνεργασία με τη συνάδελφό του, της Στ’ τάξης Καλλιόπη Παναγιώτου και τη συμπαράσταση του σημερινού διευθυντή Μάνου Φωκίδη, αποφάσισαν να εντάξουν το σχολείο στη Δράση 7 της Πράξης Εκπαίδευσης Αλλοδαπών και Παλιννοστούντων Μαθητών, προκειμένου να δουλέψουν και πάλι επάνω στα κοινά πολιτισμικά στοιχεία των μαθητών τους.

Η Πράξη Εκπαίδευσης Αλλοδαπών και Παλιννοστούντων Μαθητών υλοποιείται από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με τη συνδρομή πανεπιστημιακών ιδρυμάτων από όλη τη χώρα. Περιλαμβάνει δέκα δράσεις, που εφαρμόζονται στα ελληνικά δημόσια σχολεία όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων, συνδέοντας την υποδοχή, τη γλωσσομάθεια, τη δικτύωση, την ψυχολογική στήριξη των μαθητών και των οικογενειών τους, την ενίσχυση του σχολείου τους, την επιμόρφωση και την έρευνα γύρω από θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και αγωγής. Η Δράση 7 στοχεύει στη σύνδεση του σχολείου με την κοινωνία.

Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης δράσης, οι μαθητές της Στ’ τάξης του 31ου Δημοτικού Σχολείου έχουν ως αποστολή τους να πάρουν συνεντεύξεις από τους συγγενείς τους και να καταγράψουν ιστορίες, αινίγματα, παροιμίες, τραγούδια, έθιμα, παραμύθια, συνταγές και παιχνίδια από την πατρίδα τους. Επίσης, οι μαθητές της Α’ τάξης ζητούν από τους γονείς τους να επισκεφθούν την τάξη και να παρουσιάσουν οι ίδιοι κάποιο στοιχείο του πολιτισμού της πατρίδας τους.

«Θέλαμε να πετύχουμε το άνοιγμα στην κοινωνία. Και αυτό θα γινόταν αν ο γονιός, ιδίως ο ξένος, νιώσει χώρο οικείο το σχολείο και όχι χώρο, όπου θα ακούει τα κακώς κείμενα του παιδιού του. Έτσι, οι γονείς εμπλέκονται στη διδακτική διαδικασία, γίνονται αρωγοί και νιώθουν ότι το σχολείο είναι ένα μέρος, όπου μπορούν να βρουν και οι ίδιοι υποστήριξη», εξηγεί στο ΑΜΠΕ ο δάσκαλος, Κωνσταντίνος Τσαμουράς.

«Παλαιότερα παρατηρήθηκε το φαινόμενο τα παιδιά να κάνουν παρέες ανά χώρα, δημιουργώντας κλίκες. Οι δράσεις αυτές έχουν ως στόχο να φέρουν τα παιδιά πιο κοντά, γιατί συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν πολλά κοινά στοιχεία στους πολιτισμούς τους, μαθαίνουν να συνεργάζονται και να αλληλοβοηθιούνται», προσθέτει ο ίδιος.

«Νιώθω σαν να πηγαίνω για πρώτη φορά στο σχολείο» μας λέει αγχωμένη η Ιρένα Σέρτι από την Αλβανία, μητέρα μαθητή της Α’ τάξης. Η Ιρένα βρέθηκε την περασμένη Δευτέρα στο 31ο Δημοτικό, προκειμένου να παρουσιάσει στα παιδιά της Α’ και της Στ’ τάξης ένα ποίημα που απαγγέλλουν οι μαθητές στην Αλβανία, όταν διδάσκονται το αλφάβητο.

Αντίστοιχα, ο Γιουλιάν Ντόμπρεφ από τη Βουλγαρία, πατέρας δύο μαθητών, «ταξίδεψε» τα παιδιά στην «Κοιλάδα των Ρόδων» στη Βουλγαρία, όπου καλλιεργούνται τριαντάφυλλα για την παρασκευή ροδέλαιου και μαρμελάδας. «Σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον είναι απαραίτητο τα παιδιά να ξέρουν το ένα για τον πολιτισμό του άλλου», υπογραμμίζει ο Γιουλιάν.

Μετά το τέλος των παρουσιάσεων ο δάσκαλος ζητά από τους γονείς να γράψουν στον πίνακα μερικές χαρακτηριστικές λέξεις από τη γλώσσα τους και δείχνει στα παιδιά τα κοινά στοιχεία μεταξύ των αλφάβητων ή των εννοιών.

Οι ιστορίες της Ιρένα, του Γιουλιάν και των άλλων γονιών συγκεντρώνονται στην ιστοσελίδα «Όπου λαλούν Α’ και Στ’, δράττουν, ανοίγουν, μαθαίνουν» (http://31drasi7.webnode.gr). Στο τέλος της χρονιάς όλο το υλικό θα παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στους μαθητές και των υπόλοιπων τάξεων.

«Σε μια ιδιαίτερα προβληματική περιοχή, με την εγκληματικότητα και την ανεργία να χτυπούν "κόκκινο", προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για τα παιδιά αυτά», εξηγεί ο διευθυντής του σχολείου και εκλεγμένος λέκτορας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Μάνος Φωκίδης.

Στο πλαίσιο της Πράξης Εκπαίδευσης Αλλοδαπών και Παλιννοστούντων Μαθητών διοργανώνονται, επίσης, ο θεσμός του θετού γονέα και του διαπολιτισμικού διαμεσολαβητή για τους αλλοδαπούς που θέλουν άμεση βοήθεια στην επικοινωνία με το σχολείο, τα μαθήματα ελληνομάθειας σε γονείς και μαθητές και η άσκηση συμβουλευτικής.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα μαθητή της Στ’ τάξης που γράφτηκε στο σχολείο πριν από πέντε μήνες από την Αλβανία και δεν ήξερε τη γλώσσα. Το ρόλο του "θετού γονέα" είχαν αναλάβει δύο συμμαθητές του που τον βοήθησαν στην ένταξή του, αλλά και στα μαθήματα. Στη συνέχεια εντάχθηκε και στα μαθήματα ενίσχυσης ελληνομάθειας, με αποτέλεσμα η πρόοδός του να είναι σήμερα εντυπωσιακή.

Μαρία Κουζινοπούλου

© ΑΠΕ-ΜΠΕ ΑΕ.