Τα αρβανίτικα μια από τις υπό εξαφάνιση γλώσσες της Ευρώπης

Δεν τα μιλούν ακόμη και στις καθαρά αρβανίτικες περιοχές της Αττικής, της Βοιωτίας, της Πελοποννήσου και της Θεσπρωτίας...

Τα αρβανίτικα συγκαταλέγονται στις απειλούμενες από εξαφάνιση γλώσσες της Ευρώπης. Εδώ και 35  χρόνια, περίπου στα μέσα της δεκαετίας του 1970, άρχισαν να μιλιούνται όλο και λιγότερο. Σ' αυτό συνέβαλαν διάφοροι παράγοντες, όπως η πολιτική του ελληνικού κράτους, που ευνόησε τη μονογλωσσία. Ο σημαντικότερος, όμως, λόγος για την υποβάθμιση και το σβήσιμο σχεδόν της αρβανίτικης γλώσσας είναι ότι υπήρξε και υπάρχει σημαντική απροθυμία των ίδιων των αρβανιτόφωνων
να μεταδώσουν τη μητρική τους γλώσσα στους απογόνους τους. Είναι χαρακτηριστικό, επίσης, ότι σε αρκετές επίσημες ιστοσελίδες δήμων, όπου σημαντικό ποσοστό των κατοίκων είναι ομιλητές ή παθητικοί γνώστες της γλώσσας, απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στα αρβανίτικα και στους Αρβανίτες. Τη γλώσσα τους δε μιλούν οι αρβανίτες ακόμη και στις καθαρά αρβανίτικες περιοχές της Αττικής, της Βοιωτίας, της Πελοποννήσου και της Θεσπρωτίας... 

ΤΑ ΑΡΒΑΝΙΤΙΚΑ

Η διάλεκτος αυτή εμφανίστηκε κατά την εποχή της τουρκοκρατίας, όταν στην αυλή του Αλή Πασά οι Έλληνες της περιοχής αναγκάστηκαν να αφομοιώσουν την γλώσσα των τουρκαλβανών, ώστε να μπορούν να συνυπάρχουν και να επικοινωνούν με αυτούς. Μετά την πτώση του Αλί Πασά οι κάτοικοι της περιοχής αυτής διασκορπίστηκαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Τα αρβανίτικα δεν έχουν γραπτή εκπροσώπηση, μπορούν όμως να αποδοθούν με λατινικούς χαρακτήρες. Τα αρβανίτικα έχουν δεχτεί επιρροές σε όλα τα γλωσσικά επίπεδα από διαφορετικές ιστορικές γλώσσες, νεκρές και ζώσες, όπως τα ελληνικά και τα λατινικά, αλλά κυρίως από ποικίλες ελληνικές διαλέκτους διαφόρων περιοχών και εποχών. Οι επιρροές αυτές καταγράφουν τα κοινωνικά περιβάλλοντα, όπου διαβίωσαν οι αρβανίτες στο πέρασμα των αιώνων. Ο ερευνητής Κώστας Μπίρης επισημαίνει ότι τα αρβανίτικα δεν είναι ομοιόμορφα. Συγκεκριμένα, αναφέρει: «Πολύ χαρακτηριστικό της επιμειξίας γηγενών και Αρβανιτών Ελλήνων στη διαμόρφωση των αλβανοφώνων της Ελλάδος είναι το γεγονός, ότι το αρβανίτικο γλωσσικό ιδίωμα δεν ήταν ομοιόμορφο και κοινό σε όλα τα αρβανιτοχώρια της Ελλάδος, αλλά πολύ διαφορετικό από τόπο σε τόπο. Και τούτο, γιατί άλλα στοιχεία έτυχε να παρθούν από την ελληνική γλώσσα και αλλιώς να παραμορφωθούν στον ένα τόπο και άλλα στον άλλο".  

katoci.com