Η φράση «Αλβανός τουρίστας» μπορεί να ακούγεται (ακόμα) σαν ανέκδοτο. Οχι όμως και το «Αλβανός σκηνοθέτης». Κι αυτό διότι, τα τελευταία χρόνια, στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται αρκετοί, με γνωστότερους τους Μπουγιάρ Αλιμάνι (σινεμά) και Λαέρτη Βασιλείου (θέατρο).
Και να που αυτές τις μέρες ακόμα ένα φιλμ, το «Ξημέρωμα» (διεθνής συμπαραγωγή), φέρει την υπογραφή ενός Αλβανού σκηνοθέτη, του Ρόμπερτ Μπουντίνα. Οχι, εκείνος δεν ζει στην Ελλάδα. Ομως η ταινία του, που θα προβληθεί στις 28/2, είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος της γυρισμένη στη Θεσσαλονίκη. Με ηθοποιούς, μεταξύ άλλων, τον Αντώνη Καφετζόπουλο και τον Λαέρτη Βασιλείου. Ο πρώτος, στην «Ακαδημία Πλάτωνος» του Φίλιππου Τσίτου είχε ενσαρκώσει έναν Ελληναρά που μαθαίνει πως είναι Αλβανός. Και ο δεύτερος «πρωταγωνίστησε» στα πρόσφατα έκτροπα της Χ.Α. στο «Χυτήριο».
Σκηνικό από «Το ξημέρωμα»Η υπόθεση έχει περίπου ως εξής: ένας νεαρός Αλβανός (Γκ. Κοτόρι), με ταλέντο στη ζωγραφική, περνά τα σύνορα με τη βοήθεια ενός απατεωνίσκου συμπατριώτη του (Λ. Βασιλείου) που «λαδώνει» τα κατάλληλα πρόσωπα. Στην Ελλάδα συναντά τον μεγαλύτερο αδερφό του (Μ. Ταφάι), ο οποίος ετοιμάζεται να παντρευτεί μια Ελληνίδα (Ι. Κογεβίνα), την κόρη του αφεντικού του (Α. Καφετζόπουλος) στο συνεργείο. Ο ατίθασος μικρός δεν στεριώνει σε καμιά χειρωνακτική δουλειά. Γρήγορα τα σπάει με τον αδελφό του και μπλέκει με τη γυναίκα ενός αδίστακτου Αλβανού μαφιόζου. Οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές.
Στην αρχή νιώθεις πως η ταινία «μπατάρει» στα γνωστά στερεότυπα, που θέλουν τους Ελληνες σε ρόλους αφεντικών να εκμεταλλεύονται τους Αλβανούς εργάτες. Γρήγορα όμως ισορροπεί, επικεντρώνοντας στον μικρό, ανώριμο (και διόλου εξιδανικευμένο) αδελφό, και κυρίως στον κακό Αλβανό μαφιόζο, ο οποίος εκτελεί εν ψυχρώ όσους τον προδίδουν, βασανίζει και εκπορνεύει γυναίκες (σε μια σκηνή αφαιρεί την κλειτορίδα μιας πόρνης). Πιο ενδαφέρουσα και μετρημένη παρουσία στην ταινία, ο Αντώνης Καφετζόπουλος, ένας Ελληνας που δεν είναι ενθουσιασμένος στην προοπτική να αποκτήσει Αλβανό γαμπρό, αλλά τελικά τον κερδίζει η σοβαρότητα του νεαρού.
Ο σκηνοθέτης Ρόμπερτ Μπουντίνα σπούδασε στην Ακαδημία Τεχνών της Αλβανίας και εργάζεται ως θεατρικός σκηνοθέτης, σεναριογράφος αλλά και παραγωγός (με τη σύζυγό του Σαμπίνα Κόντρα έχουν εταιρεία παραγωγής). Αυτή είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του. Και πριν από λίγες μέρες πήρε το πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ «Bloody Hero» της Αριζόνα.
- Αλήθεια, ξέρετε πολλούς Ελληνες που παντρεύουν τις κόρες τους με τους Αλβανούς που έχουν στη δούλεψή τους;
«Υπάρχουν άνθρωποι ανεκτικοί, χωρίς στεγανά. Ο ίδιος ο Αντώνης Καφετζόπουλος είναι ένας τέτοιος άνθρωπος. Ρωτήστε τον αν θέλετε, αλλά απ' ό,τι ξέρω ο γιος του έχει σχέση με μία Αλβανίδα. Στην ταινία, ο ήρωας που ενσαρκώνει εκτιμά τον υπάλληλό του γιατί φροντίζει την οικογένειά του. Ισως και να του θυμίζει τον εαυτό του μικρό...».
- Πάντως παρουσιάζετε τους Αλβανούς πολύ συντηρητικούς...
«Δεν δείχνω τυχαία να τσινάει ο θείος του ήρωα όταν βλέπει τον ανιψιό του να μαγειρεύει και να πλένει πιάτα. Η αλήθεια είναι πως η αλβανική κοινωνία σήμερα είναι όπως ήταν η ελληνική κοινωνία 50-60 χρόνια πριν. Βέβαια η νέα γενιά σιγά σιγά αλλάζει».
- Στην ταινία ο ήρωάς σας αλλαξοπιστεί. Αυτό σοκάρει τους συμπατριώτες σας;
«Οχι τόσο, γιατί οι Αλβανοί δεν είναι κολλημένοι με τη θρησκεία. Γι' αυτούς το σημαντικό είναι να ζήσουν μια καλύτερη ζωή και όχι τόσο να κρατούν τις παραδόσεις. Εγώ, για παράδειγμα, είμαι ορθόδοξος, αλλά η γυναίκα μου είναι μουσουλμάνα».
- Πώς και επιλέξατε τη Θεσσαλονίκη ως τόπο δράσης της ταινίας σας;
«Αρχικά είχα σκεφτεί την Ιταλία. Είχα άλλωστε ζήσει εκεί για πέντε χρόνια, πριν από μια εικοσαετία. Αναζητώντας κι εγώ μια καλύτερη ζωή, όπως ο μικρός αδελφός της ταινίας μου. Οταν όμως βρέθηκα πρόσφατα στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όπου το σενάριο της ταινίας επιλέχθηκε να χρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα Crossroads, μου άρεσε πολύ η πόλη. Είναι ένα σταυροδρόμι. Είναι Βαλκάνια, ενώ η Ιταλία έχει μια άλλη κουλτούρα. Δεν θα ήταν τόσο πιστευτά όλ' αυτά εκεί. Εξάλλου στη Θεσσαλονίκη είναι πιο ορατές και αυτές οι συγκρούσεις μεταξύ μεταναστών και ντόπιων. Πάντως πιστεύω πως πιο πολλά μας ενώνουν παρά μας χωρίζουν».
- Πόσες ταινίες γυρίζονται ετησίως στην Αλβανία;
«Δύο μεγάλου μήκους. Βέβαια και το Αλβανικό Κέντρο Κινηματογράφου μειώνει τα μπάτζετ».
- Πάντως η κρίση στην Ελλάδα είναι εντελώς απούσα από την ταινία σας...
«Υπάρχει ένας απλός λόγος γι' αυτό. Εγραψα την ιστορία αυτή έξι χρόνια πριν».
- Αλήθεια, πώς βιώνουν οι συμπατριώτες σας, που ζουν εδώ, την ελληνική κρίση;
«Ο περισσότεροι τη νιώθουν λιγότερο έντονα σε σχέση με σας. Κι αυτό εξηγείται: πριν ήταν πολύ φτωχοί. Αλλά στην πορεία αρκετοί απέκτησαν τη δική τους επιχείρηση στο χώρο της οικοδομής, του καθαρισμού, της εστίασης... Τουλάχιστον τώρα πια έχουν σπίτι, λεφτά. Αρα ζουν καλύτερα από πριν, σε αντίθεση με τους πλούσιους Ελληνες που τώρα δυσκολεύονται, διότι χάνουν αυτά που ήδη είχαν. Βέβαια υπάρχουν και οι Αλβανοί που επιστρέφουν γιατί δεν έχουν πια δουλειά στην Ελλάδα. Οπως ας πούμε οι εργάτες. Προσπαθούν να ξαναχτίσουν τη ζωή τους στην Αλβανία, αλλά είναι δύσκολο. Η ζωή στη χώρα μας αλλάζει κάθε δευτερόλεπτο. Πολλοί άλλωστε την Ελλάδα νιώθουν χώρα τους και θέλουν να επιστρέψουν. Νιώθουν μετανάστες και στην Αλβανία. Αιώνιοι μετανάστες...».
- Ο Λαέρτης Βασιλείου τι σας είπε για όσα εκτυλίχθηκαν στο «Χυτήριο»;
«Συνέβη μετά το γύρισμα της ταινίας. Μου είπε τι συνέβη και νομίζω πως φοβήθηκε πολύ. Σκεφτήκαμε μάλιστα να μαζέψουμε υπογραφές συμπαράστασής του».
- Πώς βλέπετε το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής;
«Αυτό που βλέπω είναι πως όσο μεγαλώνει η δύναμή της σε εσάς τόσο περισσότερο αυξάνει εδώ η δύναμη του εθνικιστικού κόμματος "Red and Black Alliance". Είναι ένα νέο κόμμα που έχει ήδη σημειώσει αύξηση 12%. Επιτίθεται μάλιστα ευθέως στο ελληνικό κόμμα της Αλβανίας που διεκδικεί για τους Ελληνες ελληνικά σχολεία, τη γλώσσα τους κ.λπ.».
- Οι Αλβανοί καλλιτέχνες που ζουν στην Ελλάδα ανησυχούν;
«Οχι τόσο ώστε να θέλουν να φύγουν. Νιώθουν πως έχουν την υποστήριξη των Ελλήνων συναδέλφων τους».
- Τον καλό σκηνοθέτη Μπουγιάρ Αλιμάνι, που με την «Αμνηστία» του είχε φτάσει μέχρι το Βερολίνο, τον γνωρίζετε;
«Μα έπαιζα κι εγώ ένα μικρό ρόλο στην ταινία που είδατε. Η ιστορία περιγράφει τις επισκέψεις μιας γυναίκας στον φυλακισμένο άντρα της, καθώς στην Αλβανία επιτρέπονται οι σεξουαλικές συνευρέσεις των παντρεμένων ζευγαριών στη φυλακή. Ε, εγώ είμαι αυτός ο φαλακρός σύζυγος με τον οποίο κάνει έρωτα η πρωταγωνίστρια!».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου