Γεωργοί της Πρώιμης Νεολιθικής στην Αλβανία. Συνεργασία Αμερικανών και Αλβανών ερευνητών

Έρευνα του Πανεπιστημίου του Cincinnati αποκαλύπτει πρώιμη γεωργική δραστηριότητα σε παλαιό υγροβιότοπο που ήταν αποκλεισμένος για τους Δυτικούς ερευνητές μέχρι πρόσφατα. Η συνεργασία του Πανεπιστημίου με το Πρόγραμμα Αρχαιολογίας της Νεολιθικής περιόδου στη Νότια Αλβανία (Southern Albania Neolithic Archaeological Project, SANAP) θα παρουσιαστεί στις 20 Απριλίου στην ετήσια συνάντηση της Εταιρείας Αμερικανικής Αρχαιολογίας (SAA).

Η Susan Allen, καθηγήτρια Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Cincinnati, και ο Ilirjan Gjipali του Αλβανικού Ινστιτούτου Αρχαιολογίας ξεκίνησαν το πρόγραμμα αυτό προκειμένου να καλύψουν ένα κενό όχι μόνο στην αλβανική αρχαιολογία, αλλά και στην αρχαιολογία της Ανατολικής Ευρώπης εν γένει, εστιάζοντας στην πρώιμη μετάβαση προς τη γεωργία στην περιοχή.

«Όσον αφορά την Αλβανία, υπήρχε ένα σημαντικό κενό στην τεκμηρίωση της Πρώιμης Νεολιθικής, της παλαιότερης φάσης της γεωργίας στην περιοχή» εξηγεί η Allen. «Ενώ θέσεις της Πρώιμης Νεολιθικής στην Αλβανία είχαν ανασκαφεί τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, φυτικά και ζωικά κατάλοιπα –καθοριστικά στην εξερεύνηση της πρώιμης γεωργικής δραστηριότητας- δεν είχαν εξεταστεί στις θέσεις, ενώ η χρονολόγηση δεν είχε γίνει με τη μέθοδο του άνθρακα 14», προσθέτει.

Εκείνη την περίοδο (επί καθεστώτος Ενβέρ Χότζα), σύμφωνα με την Allen, η Αλβανία δεν ήταν ανοικτή σε συνεργασίες με ιδρύματα του εξωτερικού και αποκλεισμένη από τις σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους και τα πεδία που εξελίσσονταν γοργά σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η ραδιοχρονολόγηση ή η περιβαλλοντική αρχαιολογία. Η χώρα άρχισε να αναπτύσσει στενότερους δεσμούς με τη Δύση μετά το 1985, έτος θανάτου του Χότζα, και την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος του 1989, ανοίγοντας το δρόμο για διεθνείς συνεργασίες όπως το Πρόγραμμα SANAP, το οποίο μετατόπισε σε παλαιότερη περίοδο τη χρονολόγηση της Πρώιμης Νεολιθικής της Αλβανίας και αποκάλυψε το πώς οι πρώτοι γεωργοί της περιοχής εκμεταλλεύονταν τη γη και το περιβάλλον.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, το Vashtëmi, στη νοτιοανατολική Αλβανία, κατοικήθηκε γύρω στο 6500 π.Χ., και άρα ήταν μία από τις αρχαιότερερες αγροτικές θέσεις στην Ευρώπη. Το γεγονός ότι το Vashtëmi βρισκόταν στα όρια υγρότοπου υποδηλώνει ότι οι πρώτοι εκείνοι γεωργοί επέλεγαν τόπους πλούσιους σε φυσικούς πόρους για τους αγροτικούς οικισμούς τους.

Κατά τη διάρκεια εκείνης της πρώιμης περιόδου, η γεωργική δραστηριότητα ασκούνταν σε μικρή κλίμακα και συμπεριλάμβανε εξημέρωση φυτών και ζώων από την Εγγύς Ανατολή. Στο Vashtëmi, η γεωργία ήταν βασισμένη στα σιτηρά. Από τα σκελετικά κατάλοιπα, προκύπτει ότι χρησιμοποιούσαν χοίρους, αγελάδες και πρόβατα ή κατσίκες. Επίσης, φαίνεται πως οι πρώτοι εκείνοι γεωργοί στην περιοχή είχαν αναπτύξει ένα ευρύ δίκτυο πηγών διατροφής και δεν βασίζονταν αποκλειστικά στην καλλιέργεια σιτηρών και στα εξημερωμένα ζώα, όπως ευρέως πιστεύεται.


 http://www.archaiologia.gr