Οι πρωτομάστορες της ελευθερίας του Έθνους, οι Σουλιώτες, χαρακτηρίζονται από ιστορικούς στην Αλβανία και στην Ελλάδα ως Αλβανοί. Επιχειρείται, μέσα από βιασµό... ιστορικών στοιχείων, να καταδειχθεί πως οι Σουλιώτες δεν ήταν τίποτε άλλο παρά πρωτόγονες φάρες, αλβανικής καταγωγής και γλώσσας, οι οποίες δεν διέθεταν κάποια εθνική ή έστω πρωτοεθνική συνείδηση. Οι Σουλιώτες, υποστηρίζουν, «δεν είναι» Έλληνες, αλλά «εξελληνίζονται» επιγενέστερα! Διαστρεβλώσουν γεγονότα-σταθµούς στην ιστορία των Σουλιωτών, αλλά και στη νεώτερηιστορική συνείδηση των Ελλήνων: Γι’ αυτούς η αυτοπυρπόληση του Σαµουήλ στο Κούγκι δεν συνέβη ποτέ. Είναι αµφίβολο εάν ανατινάχτηκε η Δέσπω, στου «Δηµουλά τον Πύργο». Προπαντός δε, ο χορός του Ζαλόγγου, όχι µόνο αποτελεί «εθνικιστικό µύθο», αλλά είναι πιθανό οι Σουλιώτισσες να έπεσαν στο βάραθρο σπρωγµένες από τους ίδιους τους Σουλιώτες πολεµιστές! Αναφέρεται ακόμη ότι "οι Σουλιώτες ήταν Αλβανοί (πείτε τους Αρβανίτες). Ήταν δίγλωσσοι, και χριστιανοί. Ήταν οργανωμένοι ανά οικογένειες, (φαμίλιες ή φάρες).Ήταν σκληροτράχηλοι πολεμιστές και ζούσαν πουλώντας προστασία στα χωριά του κάμπου. Όταν εκδιώχθηκαν από το Σούλι, κανείς δεν τους ήθελε στην περιοχή του. Στο πλαίσιο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών, πολέμησαν σκληρά τους Τούρκους και αργότερα ηρωοποιήθηκαν".
katoci.com
Σουλιότες
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι Σουλιότες ήταν χριστιανοί Αλβανοί Τσάμηδες, που προέρχονταν - σύμφωνα με ορισμένους - από το γειτονικό Γαρδίκι και που για να αποφύγουν τις καταπιέσεις των εξισλαμισμένων Τσάμηδων κατέφυγαν στο ορεινό Σούλι. Ο Edmund Spencer αν και θεωρεί τους Αλβανούς ως προερχόμενους από τον Καύκασο και όχι ως απογόνους των Ιλλυριών, γράφει: «Έχουμε δει τους Τσάμηδες, τους δυστυχισμένους Χριστιανούς του Σουλίου και της Πάργας - μια χούφτα ανθρώπων - να υπερασπίζονται επιτυχώς για χρόνια την ελευθερία τους και τους ορινούς τόπους τους ενάντια στις πολυπληθέστερες δυνάμεις των μουσουλμάνων Αλβανών υπό του Αλή πασά των Ιωαννίνων…» (Edmund Spencer, A journey from Ohrid to Janina, 1850)
«Οι Σουλιότες ήταν μία φυλή ή μεγάλη φατρία Χριστιανών Αλβανών οι οποίοι κατοίκησαν ανάμεσα σε αυτά τα θεαματικά αλλά αφιλόξενα βουνά κατά τη διάρκεια του δέκατου τέταρτου ή δέκατου πέμπτου αιώνα…. Οι Σουλιότες, όπως οι άλλοι Αλβανοί, ήταν μεγάλοι δανδήδες. Φορούσαν κόκκινους σκούφους, μαλλιαρές κάπες ριγμένες απρόσεκτα πάνω στους, διακοσμημένα γιλέκα, κατακόκκινα σανδάλια, τσαρούχια με αιχμηρές μύτες και άσπρα κιλτ (φουστανέλλες).» (Arthur Foss, ‘Epirus’, Faber (London, 1978), pp. 160-161.)
Οι Σουλιότες ήταν Αλβανοί στην καταγωγή και χριστιανοί ορθόδοξοι στο θρήσκευμα. Ήταν Αλβανοί που σιγά-σιγά εξελληνήστικαν. Συνεργάζονταν με όλους αρκεί να είχαν συμφέρον, και με τις επιθέσεις τους στα γειτονικά χωριά προκαλούσαν τρόμο, όπως παραδέχεται και ο ίδιος ο Pouqueville. Συνεργάστηκαν με τον Αλή Πασά, ο οποίος τους χρηματοδότησε αδρά. Όταν πλέον η συνεργασία τους μαζί του δεν ήταν προς το συμφέρον τους, εξεγέρθηκαν εναντίον του. Αργότερα, τα ξαναβρήκαν μαζί του αλλά τελικά ο Αλή Πασάς σκοτώθηκε. Αυτά όμως δεν τα διδάσκουν στα ελληνικά σχολεία.
ΔιαγραφήΚατά τον Παπαρρηγόπουλο «…οι Σουλιότες ήσαν κράμα Ελλήνων και εξελληνισθέντων Αλβανών και εις των επιφανέστερων γόνων του συνοικεσίου των δύο φυλών… Η αλβανική εκράτυνε το μάχιμον της ελληνικής πνεύμα, η δε ελληνική ενεφύσησεν εις την αλβανική τα ευγενέστατα ασισθήματα της φιλοπατρίας, της φιλομαθείας και της ευνομίας. Τα δύο κάλλιστα προϊόντα του συνδυασμού τούτου υπήρξαν οι Σουλιώται επί της Στερεάς, οι Υδραίοι και οι Σπετσιώται κατά θάλασσαν…». Ο Μ. Μπενέκος στο Βιβλίο του «Οι αληθινοί Σουλιώτες» (σελ. 2-4) αναφέρει ότι οι Σουλιότες ήταν καθαροί Αρβανίτες, οι οποίοι ήταν χριστιανοί ορθόδοξοι. Ο Πέτρος Φουρίκης γράφει επίσης ότι «…ακολουθούντες την γραπτήν παράδοσιν και μαρτυρίας ξένων τινών περιηγητών, πιστεύουμε ότι οι πρώτοι καταφυγόντες εις τας κορυφάς των βουνων του Σουλίου ησαν Αλβανοί, Χριστιανοί Ορθόδοξοι, κατά πάσαν πιθανότητα Τσάμηδες. Εις την αντίληψιν ταύτην συνεπικουρεί και το γεγονός ότι όλα συλλήβδην τα παλαιά τοπονύμια της περιοχής, μηδ’ αυτού του Σουλίου εξαιρουμένου είναι αλβανικά. Συντρέχει επίσης εις την άποψιν ταύτην και το γεγονός ότι οι Σουλιώται εγνώριζον και μεταχειρίζοντο την αλβανικήν γλώσσαν.»
Εδώ ο Πέτρος Φουρίκης λοιπόν μας λέει ότι «όλα συλλήβδην τα παλαιά τοπονύμια της περιοχής, μηδ’ αυτού του Σουλίου εξαιρουμένου είναι αλβανικά». Μερικά από τα τοπονύμια αυτά είναι ‘Σούλι’ (σημαίνει ‘βίγλα’, ‘σκοπιά’), ‘Κιάφα’ ( ‘λαιμός’, ‘πέρασμα’), ‘Γκούρα’ που σημαίνει ‘βράχος’, ‘πέτρα’, ‘Φίριζα’ που σημαίνει ‘φακή’, ‘βάτος’, κ.α., ‘Γκρόπα’ που σημαίνει ‘τρύπα’, ‘Δέμπες’ (σημαίνει ‘οδοντοτός’), ‘Ντάλλα’ (κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από το αλβανικό δάλε-α που σημαίνει ‘ξυνόγαλο’), ‘ρέθι’ (σημαίνει ‘περιοχή’), ‘Στρέθεζα’ που μεταφράζεται ως ‘μικρό οροπέδιο’ (προέρχεται από το αλβανικό ‘στρέχε’ που σημαίνει ‘στέγη’ σύμφωνα με το λεξικό του Χριστοφορίδη, ‘καταφύγιο’, ‘προστατευόμενος χόρος’, κ.α.), ‘Στρούμπουλο’ (από το ‘strumbulle’ που σημαίνει ‘τοποθεσία’, ‘μαζεμένος’, ‘στέρεος’, κ.α.), οι κορυφές ‘μπιρα’ (σημαίνει ‘τρύπα’, ‘οπή’), ‘Βετετίμα’ (σημαίνει ‘αστραπή’), ‘Κούγκι’ (σημαίνει ‘μικρός σφηνωμένος πάσσαλος’), ‘Βούτσι’ (σήμαινε ‘φυτό’, ‘αβρότονο’), κ.α.
Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν επίσης ορισμένα σλάβικα και βλάχικα τοπονύμια. Π.χ. Σαμονίβα, Γλαβίτσα ή Γκλαβίστα, Ζαβρούχο, Αβαρίκο, Μούργκα, Σκάπετα, Κορίστιανη ή Κορίτιανη, κ.α.
Ο Μπαρτόλδυ γράφει σχετικά: «Απόγονοι Αλβανών χριστιανών από τη φάρα των Τσάμηδων, οι Σουλιώτες είχαν αποσυρθεί τον ΙΖ’ αιώνα στα άγρια βουνά που διαγράφονταν σαν φωλιές γυπών πάνω από τις χαράδρες του Αχέροντα.» Ο Σπ. Αραβαντινός στη Χρονογραφία της Ηπείρου θεωρεί τους Σουλιώτες «μιγάδα λαό», καταγόμενο από Χριστιανούς Αλβανούς κι Έλληνες της γύρω περιοχής: «Καθ’ ημάς η χώρα εν η τα ερείπια των τεσσάρων πρωτευουσών Σουλιώτικων κωμών, ακατοίκητος ούσα κατά το δεύτερον ήμισυ τη ΙΖ’ εκατονταετηρίδος, συνωκίσθη υπό φυλής επήλυδος Αλβανικής ευαρίθμου προερχόμενης εκ των Χριστιανικών Αλβανικών συνοικισμών των πέριξ Θεσπρωτικών χωριών. Η φυλή δε αύτη έδωκεν εις την πρώτην συνοικισθείσαν κώμην το όνομα Σούλι, όπως και άλλα εν έτεραις Αλβανικαίς χώραις καλούνται χωρία• τούτο δε γενικευθέν κατόπιν μετεδόθη τοις τε κατοίκοις και τη λοιπή περιοχή. Γεωγραφικώς δε τυγχάνει βεβαιωμένον, ότι πολλαί κώμαι εν τε τη Ηπείρω και εν άλλαις χώραις της Ελλάδας ύπ’ Αλβανών κατοικηθείσας φέρουσι το όνομα Σούλι.»
ΔιαγραφήΤέλος ο Ι. Λαμπρίδης θεωρεί τον σουλιώτικο πληθυσμό κράμα μιας αρχικής ποιμενικής αλβανικής πατριάς, ήδη εγκατεστημένης στην περιοχή, στην οποία είχε δώσει και το όνομά της, και περιοίκων, αλβανοφώνων και ελληνοφώνων χριστιανών, που κατέφυγαν στο Σούλι στις αρχές του 17ου αιώνα προκειμένου να αποφύγουν οθωμανικές αυθαιρεσίες και συγγενικές αντεκδικήσεις. Αναφέρει σχετικά με την ίδρυση του Σουλίου:
«Προς τους κατοίκους του Σούλη, πολλαχού της περιοχής αυτού κατά πάτριας εις 84 οικογεν. σκηνούντας, εχθρούς δε των εξισλαμισθέντων περιοίκων από του 1635 επισήμως κεκηρυγμένους και εκ φύσεως καλώς οχυρουμένους, προσέτρεχον προς αποφυγήν βιαιοπραγιών ή και ματαίωσιν αντιποίνων συγγενικών τιμωριών (γκιάκ) εν τη πατρίδι των ου μόνον Χριστιανοί Τσιάμιδες, Αλβανοί δηλ. κατά το πλείστον αλλά και Ελληνες αλλαχόθεν. Μεταξύ δε των διαφόρων πατριών, αίτινες εκεί μετανάστευσαν από της δης' ιδίως δεκαετηρίδος του ΙΖ' αιώνος μέχρι των αρχών του IH' μνημονεύονται η του "Ζέρβα" εξ ομωνύμου της Λάκκας Λελόβου χωρίου Ζερβό• η του Δράκου εκ του παρά την Καμαρίναν χωρίου Μαρτινιών, ένθα μόνη ανέκαθεν η Ελληνική γλώσσα ομιλείται• η του Τζαβέλα εκ Δράγανης• η του Μπούσμπου εκ Κορίστιανης• η των Πασσάτων εκ Βασταβέτζ• η του Δαγκλή εκ Φαναριού κ.λ.π.» (Ι. Λαμπρίδης, 1971, τ. 10, σ. 20;)
Ας δούμε τι είπε και ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος ή Φωτάκος, συγγραφέας, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 και υπασπιστής του Κολοκοτρώνη: «…Αυτά έλεγαν στους ξένους, οι οποίοι ευκόλως πείθονταν, και ένας ένας ερχόντουσαν και προσκολλούνταν στον ένα και στον άλλο εξ’ αυτών, ο μεν δηλαδή στον Μαυροκορδάτο, ο δε στον Νέγρη, και ο άλλος σε άλλον, στον Δημήτριο Υψηλάντη, όμως δεν πλησίαζαν, διότι αυτός ήταν ενωμένος με το στοιχείο του τόπου, και γι’ αυτό δεν τον εμπιστεύονταν ούτε ο Νέγρης, ούτε ο Καρατσάς, ούτε ο Μαυροκορδάτος. Κατά δυστυχία όμως με τούς τελευταίους αυτούς συμφώνησαν όλη η φυλή των Αλβανών-Ελλήνων-Σουλιωτών…» (Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήνα 1858: Τύποις και βιβλιοπολείω Π. Δ. Σακελλαρίου)
ΔιαγραφήΑναμφίβολα, μέσω της ελληνορθόδοξης εκκλησίας αλλά και των κοινών αγώνων που έδωσαν οι χριστιανοί ορθόδοξοι Σουλιότες μαζί με τους Έλληνες εναντίον των Οθωμανών, απέκτησαν ελληνική εθνική συνείδηση, η καταγωγή τους όμως ήταν αλβανική. Ο Pouqueville αποκαλεί τους Σουλιότες ως Έλληνες, επειδή ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Το καταλαβαίνουμε αυτό επειδή τους μουσουλμάνους του Αλή Πασά που επιτέθηκαν στους Σουλιότες, τους αποκαλεί Αλβανούς. (François Charles Hugues Laurent Pouqueville, Travels in Greece and Turkey: Comprehending a Particular Account of the Morea, Albania, &c., 2nd edition (London: Henry Colburn and co., 1820), p. 390-394) Οι Σουλιότες δηλαδή ήταν Αλβανοί, που μέσω της Ορθοδοξίας και της εν-μέρη συμμετοχής τους στην ελληνική επανάσταση, εξελληνίσθηκαν.
Θα ξέραμε πιο πολλά για το Σούλι αλλά παρακρατικοί με τον Μαμούρη και τον Παπακώστα έκαψαν το αρχείο της Σουλιότικης φάρας των Μποτσάρι, που μέχρι το 1932 διατηρούσε ο Νώτης Μπότσαρης στην Άμφισσα. (Λεόντιος Λεοντίου, Το Αλβανικόν Ζήτημα, σελ. 135, 1897)
«Σουλιότες, η πιο αξιοσημείωτη φυλή Αλβανών Ορθοδόξων» είχε πει ο George Finlay το 1861. (George Finlay, A History of Greece, vol. 6, Cambridge University Press, 2014)
Διαγραφή«Οι εντυπώσεις του Finlay από τα τέλη του 19ου αιώνα μας δίνουν κάποιες εικόνες της κοινωνικής διαστρωμάτωσης σε αυτή την περιοχή. Όσο για τους Σουλιώτες (δοξάστηκαν από τον Byron και στην ελληνική εθνική ιστορία για τον ρόλο τους στην απελευθέρωση της Ελλάδας) ήταν {κλάδος των Τσάμηδων, μία από τις τρεις μεγάλες υποδιαιρέσεις των Τόσκηδων} (Finlay 1939:42), με άλλες λέξεις κυρίως μιλούσαν αλβανικά… ερώτηση εδώ περί της εθνικής (τους) ταυτότητας, δύσκολα θα μπορούσε να τεθεί.» (Laurie Kain Hart, “Culture, Civilization, and Demarcation at the Northwest Borders of Greece”, American Ethnologist, Vol. 26, No. 1 (Feb., 1999), pp. 196-220. Blackwell Publishing on behalf of the American Anthropological Association)
«Οι Σουλιώτες ήταν ένα σύνολο χριστιανών Αλβανών, οι οποίοι ανέπτυσαν περίπου 1500 πολεμηστές στην καλύτερη των περιστάσεων και ήταν ανεξάρτητοι από την Πύλη [την Οθωμανική Αυτοκρατορία], όπως είναι οι Μιρδίτες σήμερα. Ανήκαν στη φυλή των Τσάμηδων και σε αναλογία με τη δύναμη τους και το ιδιαίτερο φυλετικό αίσθημα του ανήκειν, υπαρκτό στους Αλβανους, είχαν τους σκληρότερους αντιπάλους τους σε μία άλλη τοσκική φυλή, τους Λιάπηδες, κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων τους με τον Αλή [τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων]. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής κυριαρχίας είχαν υποταχτεί, όπως και οι άλλες φυλές γύρω τους και για πολλούς αιώνες συνέχιζαν να πληρώνουν το χαράτσι [φόρο υποτέλειας]. Δεν ήταν παρά τον 18ο αιώνα που βρήκαν τους εαυτούς τους σε θέση να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους και το δικαίωμα τους να φέρουν όπλα…» (“Researches in the highlands of Turkey: Visits to mount Ida, Athos, Olympus and Pelion, to the Mirdite Albanians and other remote tribes”, by the Henry Fanshawe Tozer. Vol. 2, p. 210, London 1869)
«Το γένος των Αλβανών ή Αρβανιτών, Αρναούτων και όπως λέγονται στη γλώσσα τους Σκιπετάρων, όσοι κατοικούν ιδιαίτερα στην επαρχία της Αλβανίας, στην πρώην μακεδονική Ιλλυρία και στην Ήπειρο και διασκορπισμένοι σε διάφορες άλλες ευρωπαϊκές επαρχίες του Οθωμανικού βασίλειου. Έχουν αρχαία ιλλυρική καταγωγή, είναι πολύ ρωμαλέοι, μάχιμοι, τραχείς στα ήθη και λιτότατοι κατά τη διατροφή. Εύθυμοι και εραστές του χορού και της μουσικής, διάγουν βίο κυρίως ένοπλο και αθλητικό…το μεγαλύτερο μέρος τους πρεσβεύει το Κορανικό δόγμα. Διαχωρίζονται μεταξύ τους σε φυλές με επικρατέστερους τους Γέγες ή Γκέγκιδες και τους Μιρδίτες, που κατοικούν μεταξύ των συνόρων της Σερβίας και του Δρίνου ποταμού, τους Τόσκηδες (ή Τόσκους ή Τόξιδες) που ζουν πιο νότια από τους προηγούμενους, έχοντας ως κέντρο τους το Μπεράτι, σλαβικής καταγωγής σύμφωνα με ορισμένους [θεωρείται ότι η ονομασία Μπεράτι προέρχεται από τη σλαβική ονομασία Βέλεγκραντ], τους Ιάπυγες ή Λιάπηδες ή Λάπηδες που κατικούς στην κάτω Αλβανία και στα Κεραύνια όρη, που διασώζουν τον αρχαίο σκληρό τους χαρακτήρα και τη ληστρική ζωή, και πρεσβεύουν οι περισσότεροι το δόγμα της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και τους Τσάμηδες ή Τσιάμηδες που κατοικούς γύρω από τον ποταμό Αχέροντα και από τους οποίους προέρχονται οι Σουλιώτες και οι Παργηνοί, ευφυέστεροι και ημερότεροι των άλλων.» («Νεώτατη Διδακτική Γεωγραφία, προς εύχερη γνώσιν όλων των μερών και κατοίκων της γης» -συγκεντρώνει στοιχεία από τις νεώτερες γεωγραφίες και στατιστικά συγγράματα των Σομμέρ, Α.Βάλβη, Ρεττέρου, Κανναβίχου, Φρ.Σχιουβέρτου και άλλων- του Νικόλαο Λωρέντη, Β τόμος, σελ. 373-374, εκδ. Γκαρπολά και Ρεφερενδάρη, Βιέννη 1838)
ΔιαγραφήΚάποιοι ωστόσο υποστηρίζουν ότι οι Σουλιότες δεν είναι Τσάμηδες αλλά Γκέγκηδες Αλβανοί, προερχόμενοι από την Δίβρη (Dibër) της κεντρικής Αλβανίας. Οι Σουλιότες ξύριζαν τους κροτάφους τους, που είναι συνήθεια γκέγκικη και φορούσαν τη γνωστή μας φουστανέλλα που είναι το συνηθισμένο φόρεμα στην κεντρική Αλβανία. Ο Αν. Γούδας βλέπει να καταφεύγει στην περιοχή του Σουλίου στρατιωτικό απόσπασμα ορθοδόξων Αλβανών από τη βόρεια Αλβανία, οπαδών του Σκεντέρμπεη: «Μετά την καταστροφήν του Σκεντέρμπέη, απόσπασμα ορθοδόξων Αλβανών εκ 200 περίπου μάχιμων συγκειμένον, διεσώθη εν Ηπείρω και απεφάσισε να εγκατασταθεί εν αυτή. Οι προϊστάμενοι του αποσπάσματος, Μπότσαρης και Τζαβέλλας, εξελέξαντο τα απρόσιτα όρη του Σουλίου, ίνα διατηρήσωσι εν αυτοίς το τε μάχιμον ήθος και την θρησκείαν.» (Αθ. Γούδας, «Βίοι Παράλληλοι», 1876, τ. Η1, σ. 46-47;)
Την παράδοση αυτή επιβεβαιώνει μέσω μαρτυριών Σουλιωτών και ο Λεόντιος Λεοντίου. («Το Αλβανικόν ζήτημα», 1897, σελ. 122 επ.)
«Τέτοιοι ήταν οι άνθρωποι του Σουλίου, χριστιανοί Αλβανοί οι οποίοι ποτέ δεν υποτάχτηκαν μέχρι το 1803, όταν ηττήθηκαν από τον Αλή των Ιωαννίνων. Ήταν μία κατάκτηση Χριστιανών από μουσουλμάνους, αλλά δεν ήταν κατάκτηση χριστιανών από Τούρκους. Ήταν στην πραγματικότητα μία κατάκτηση Αλβανών από Αλβανούς. Ο Αλή ήταν βάναυσος και άπιστος τύραννος. Ακόμα, δεν ήταν Τούρκος αλλά Αλβανός. Στασίασε κατά του Σουλτάνου και μέχρις αυτού ήταν ένας έμμεσος φίλος των εχθρών του Σουλτάνου.» (Henry Noel Brailsford, ‘Macedonia: Its Races and their future’, London: Methuen & Co. – 1906, p. 222)
ΔιαγραφήΑς δούμε τι είπε και ο Richard Clogg, από τους παγκοσμίως πιο έγκριτους ειδικούς σε θέματα της νεώτερης Ελλάδας: «Οι Σουλιότες ήταν μία πολεμοχαρής αλβανική χριστιανική κοινότητα which που αντιστάθηκε στον Πασά στην Ήπειρο στα χρόνια που άμεσα προηγήθηκαν του ξεσπάσματος του Πολέμου της Ανεξαρτησίας το 1821.» (Richard Clogg, Minorities in Greece: Aspects of a Plural Society, Hurst & Company Publishers, London 2002, p.178)
«Η περιοχή του Σουλίου, του οποίου οι κάτοικοι αποκαλούνταν Σουλιότες, όλοι Χριστιανοί, όχι Έλληνες αλλά Αλβανοί στη γλώσσα, τα έθιμα και την καταγωγή.» (Ibrahim Manzour Efendi, Mémoires sur la Grèce et l’Albanie pendant le government d’Ali-Pacha, (Paris: Paul Ledoux, 1827) - Translated from the French by Robert Elsie)