Αλβανία: Ο βήχας που γίνεται καρκίνος

Μια από τις βασικές αρχές της στρατηγικής και των διεθνών σχέσεων είναι η αποφυγή του πολυμέτωπου αγώνα, καθώς μπορεί να υπάρξουν δυσάρεστα αποτελέσματα ακόμη και για μια υπέρτερη δύναμη. Στην περίπτωση της Ελλάδας ένα ανοικτό μέτωπο με την Αλβανία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το ίδιο προβληματικό, την ώρα που υπάρχουν ακόμα μεγάλα μέτωπα.


Το τελευταίο γεγονός με την βίαιη δράση του επίσημου αλβανικού κράτους στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Πρεμετής έρχεται σαν κερασάκι στην τούρτα να συμπληρώσει το παζλ των τεταμένων σχέσεων Ελλάδας-Αλβανίας. Τι κι αν η ελληνική πλευρά προσπαθεί να υποβαθμίσει τις συνεχιζόμενες προκλήσεις της αλβανικής πλευράς, είναι πλέον δεδομένο ότι απέναντί μας δεν έχουμε να κάνουμε με εταίρους και φίλους. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τους γείτονές μας και την συμπεριφορά τους.

Η Ελλάδα συνεχίζει να ακολουθεί την τακτική της οικονομικής διείσδυσης με πίστη στο δόγμα του στρατηγικού σημείου στο οποίο βρίσκεται η χώρα ως μέλος της Ε.Ε

. και του ΝΑΤΟ. Παρόλα αυτά το τρένο έχει περάσει από πολλές στάσεις και πλέον η Ελλάδα όχι μόνο δεν μπορεί να παίξει στρατηγικό ρόλο αλλά ούτε καν διμερή, αφού χώρες όπως η Αλβανία και τα Σκόπια προκαλούν ανοιχτά με τις αποφάσεις τους. Αντιθέτως, η ουδέτερη στάση της Ελλάδας έχει ανοίξει διάπλατα το χώρο δράσης στην Τουρκία που ασκεί επιθετική πολιτική στα Βαλκάνια διατηρώντας για τον εαυτό της το ρόλο του τοποτηρητή στην περιοχή.

Κι αν όλα αυτά είναι πάνω κάτω γνωστά, ο κίνδυνος η Αλβανία να εξελιχθεί σε δεύτερο βραχνά μετά τα Σκόπια στα βόρεια σύνορά μας είναι κάτι παραπάνω από πιθανό. Η άρνηση ανακήρυξης ΑΟΖ βάσει της συμφωνίας με την Ελλάδα, οι συνεχείς προκλήσεις εις βάρος της ελληνικής μειονότητας στη Βόρειο Ήπειρο και οι προκλητικές δηλώσεις για ύπαρξη μειονοτικών αλβανικών ζητημάτων στην Ελλάδα είναι μια βόμβα στα θεμέλια της μέχρι τώρα εκπεφρασμένης πολιτικής του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.

Πώς όμως μπορεί ο βήχας να μην γίνει καρκίνος στα σωθικά της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής; Η μέχρι τώρα στρατηγική αποτυγχάνει παταγωδώς χωρίς δεύτερη κουβέντα. Η στείρα οικονομική διείσδυση χωρίς παράλληλη πολιτισμική παρέμβαση στις γείτονες χώρες δεν έχει καμία ουσία. Πόσοι μαθαίνουν Τουρκικά και πόσοι Ελληνικά στη γείτονα χώρα; Πόσα ελληνικά προγράμματα τηλεόρασης και πόσα τουρκικά βλέπουν οι Αλβανοί γείτονες; Πόσο έχει προχωρήσει η ορθόδοξη θρησκευτική διείσδυση και πόσο η μουσουλμανική; Ποια κινητρα δινονται στους Αλβανούς μετανάστες για επιστροφή με τις οικογένειες τους στην μητέρα πατρίδα;

Τα παραπάνω ερωτήματα είναι λίγα από αυτά που πρέπει να απαντήσουν οι επιτελείς του Υπουργείου Εξωτερικών μαζί με τους άμεσα συμβαλλόμενους φορείς. Παράλληλα, η ανάπτυξη οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην γείτονα και η στήριξή τους από την Ελλάδα δεν έχει μέχρι σήμερα λειτουργήσει σε καμία περίπτωση! Το ίδιο και η προσπάθεια καλλιέργησης ευρωπαϊκής προοπτικής καθώς μόνο τότε η Αλβανία θα αναγκαστεί να συμμορφωθεί στα πλαίσια της καλής γειτονίας

. Σε αντίθετη περίπτωση θα ακολουθεί την ίδια εθνικιστική ρητορική των Σκοπίων και την υπερφύαλη θεώρηση για την γεωπολιτική της θέση, όπως η Τουρκία. Πάνω σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η θεωρία να εμπιστευθούμε συγκεκριμένους πολιτικούς ηγέτες. Κάτι τέτοιο μέχρι τώρα έχει πέσει στο κενό αφού η βασική πλειοψηφία των ηγετών στα Βαλκάνια ακολουθούν την πεπατημένη των προκατόχων τους με σκληρή εθνικοπατριωτική πολιτική. Αντιθέτως η στήριξη ενιαίου μειονοτικού κόμματος όχι μόνο δεν προχωρά αλλά έχει δημιουργήσει εσωτερικές έριδες στις τάξεις της ελληνικής μειονότητας!

Αλλαγή εικόνας της χώρας μας προς την αλβανική κοινωνία και πολιτική πίεση όπου χρειάζεται είναι λοιπόν λίγα απ’ τα χαρακτηριστικά που πρέπει να αλλάξουν άμεσα στις σχέσεις μας με τη γείτονα. Να βρούμε αυτά που μας ενώνουν και να ξαναγίνουμε εμείς οι οδηγοί του άρματος των Βαλκανίων προς την ευημερία. Διαφορετικά, άλλος ένας εχθρός θα μπεί στην σκακιέρα και οι κινήσεις αποφυγής του θα μειωθούν δραματικά!






Γιάννης Πήλιουρας

Διεθνολόγος
InfoGnomon