Οι σχέσεις Ελλάδος - Αλβανίας και η Εθνική Ελληνική Μειονότητα

Του Παναγιώτη Μπάρκα

Το διαχρονικό αξίωμα όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις έχει δύο πτυχές. Η πρώτη επιβεβαιώνει ότι όταν οι σχέσεις καθοδηγούνται από τις αρχές κατανόησης, συνεργασίας, σεβασμού βάση θετικής αμοιβαιότητας, τότε παρέχουν θετικά αποτελέσματα, αμοιβαία οφέλη και διμερή ανάπτυξη. Η δεύτερη πτυχή έχει αποδείξει το αντίθετο. Η μέση οδός καλλιεργεί δυσπιστία, επιφυλάξεις και εύθραυστες ισορροπίες, οι οποίες γενικώς φρενάρουν την προοπτική.
 
Η υπεροχή σήμερα τέτοιων οργανισμών όπως η Ε. Ένωση, το ΝΑΤΟ, το ΣΕ, ΟΑΣΕ κλπ, επιβάλουν χωρίς ταλαντεύσεις την εκδοχή σχέσεων συνεργασίας και κατανόησης. 
Οι σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αλβανία τι αρχές ακολουθούν; 
Το πρόσφατο επεισόδιο, εκείνο της Πρεμετής, στη σειρά των ανάλογων περιπτώσεων στην μεταβατική περίοδο, αποδεικνύει ότι στιγμές του παρελθόντος, ελάχιστες σε αριθμό και που δεν αποτελούν την ουσία της ιστορίας μεταξύ των δύο λαών, φιλτραρισμένες σε «εθνικά» δόγματα, καλλιεργούν μια ανύπαρκτη συγκρουσιακή μνήμη. Δυστυχώς αυτή η μνήμη καλείται προς εξυπηρέτηση στιγμιαίων συμφερόντων, εσωτερικής πολιτικής κατανάλωσης, μέχρι και ομαδικών συμφερόντων. 
Η Ελλάδα – Στο ιστορικό ενεργητικό, από την αρχαιότητα οι Έλληνες αποδεικνύουν ότι είναι ίσως ο μοναδικός λαός στον κόσμο, ο οποίος την ύπαρξη και την ταυτότητά του τα έχει στηρίξει στο άνοιγμα και την ένταξη, στην ικανότητα ώστε τα επιτεύγματά του να τα χειρίζεται ως περιουσία όλων με το δικαίωμα ώστε τα επιτεύγματα οποιουδήποτε να τα θεωρεί και δικά του. Το ίδιο και τα θεμέλια της νέας εθνικής συνείδησης, που αφετηρία έχουν στο «Διγενή Ακρίτα», περιέχουν την ίδια ζύμη, όπως και η Νεοελληνική ιδεολογία και η πραγματικότητα της επανάστασης του ΧΙΧ αιώνα. Στη σημερινή εποχή η Ελλάδα είναι μια Ευρωπαϊκή χώρα σε όλες τις παραμέτρους, η οποία (και σήμερα σε περίοδο κρίσης) αποτελεί στην περιοχή μια πολιτική, οικονομική και πολιτιστική δύναμη με τη σφραγίδα της ίδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 
Σε σχέση με την Αλβανία, η μονιμότητα στην πολιτική υπέρ σχέσεων καλής γειτονίας, αλληλοκατανόησης, συνεργασίας και αμοιβαίου οφέλους, εκπροσωπούμενη από το ελληνικό κράτος, είναι αλήθεια ότι προσκρούει σε τμήματα που ασκούν πολιτική πίεση, ή με διασυνδέσεις στην επίσημη πολιτική. (Συχνά, σκοπίμως τα ΜΜΕ και η αλβανική φιλολογία, αλλά και τα επίσημα Τίρανα, συγχέουν την επίσημη ελληνική πολιτική με τις στάσεις των κύκλων αυτών). Οι κύκλο αυτοί, σε ορισμένες στιγμές μπορεί να κατορθώσουν την προσωρινή επιβολή τους στην επίσημη πολιτική. (Η περίπτωση της Πρεμετής μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα). Βασικός λόγος της δράσης τους μένει η Εθνική Ελληνική Μειονότητα στην Αλβανία. Συχνά εκείνοι κάνουν κατάχρηση της ιδιαίτερης ευαισθησίας όσον αφορά τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας, παραβλέποντας τις πρέπουσες αντιστοιχίες ανάμεσα στην ιστορία και τη σημερινή πραγματικότητα αυτής της μειονότητας. (γίνεται από άγνοια, σκοπίμως, ή για ιδιοτελή προσωπικά ή ομαδικά συμφέροντα). 
Η Αλβανία – Οι παρατηρήσεις αλβανών και ξένων ιστορικών, με επικεφαλής τον γλωσσολόγο Εκερέμ Τσιαμπέι, ομολογούν ότι η διατήρηση στους αλβανούς των αξιών πολιτισμού και ταυτότητας είναι θέμα απομόνωσης. Οι ίδιοι ιστορικοί σημειώνουν ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία οδήγησε στα άκρα την γεωγραφική επέκταση των Αλβανών. Μάλιστα, κατά τον Τσιαμπέι και τα ακριτικά τραγούδια των Αλβανών, τα οποία, όπως και στους άλλους ευρωπαίους λαούς επηρεάστηκαν από τον «Διγενή Ακρίτα», έχουν μωαμεθανούς ήρωες, που υπερασπίζονται τα εδάφη τους έναντι των χριστιανών. (Εντελώς διαφορετικά από τα όμοια επικά τραγούδια των υπολοίπων λαών, ή τουλάχιστον διαφορετικά από τους Αλβανούς- Αρβανίτες της Ιταλίας). Το συγκεκριμένο καθεστώς φαίνεται ότι έχει υπαγορεύσει, ως ανάγκη αυτοπροσδιορισμού της συλλογικής ταυτότητας, τη μόνιμη αντιπαράθεση με τους άλλους και σε πρώτη γραμμή με τους γείτονες. (Δεν συμβαίνει με τις αλβανικές κοινότητες εκτός αλβανικού εδάφους). Η συγκεκριμένη ιδιότητα μετατράπηκε σε ιδεολογική οντότητα από το κομμουνιστικό καθεστώς, όπου η εσωτερική εθνο-σοσιαλιστική ενότητα εξασφαλίζονταν μέσω του απόλυτου δόγματος εκφραζόμενου στη ρήση «όλοι αντιμετωπίζουν την Αλβανία ως αγκάθι στο μάτι». Όπως αναφέρει ο Oliver Jens Schmitt, είναι αυτός ο λόγος, που τα ιδεολογικά προϊόντα της απομόνωσης, λόγω της ξενοφοβίας, δρουν ακόμα στην Αλβανία. Σύμφωνα με τον Schmitt οι παλιές κομμουνιστικές ελίτ που διατήρησαν τον έλεγχο όσον αφορά την ερμηνεία της ιστορίας, δεν επιτρέπουν καμιά αντιπαραβολή με την δυτική επιστήμη σε ότι αφορά τα θέματα αυτά, ούτε βέβαια την απομυθοποίηση της κομμουνιστικής ιστορίας. 
Η ουσία της όλης υπόθεσης σχετίζεται με την επίπονη προσπάθεια της συγκεκριμένης κάστας, πλέον στην υπηρεσία της πολιτικής, γιατί όχι και της επίσημης, για να διατηρήσουν τον κομμουνιστικό έλεγχο στη συνείδηση των απλών ανθρώπων με στόχο να τους «αμολούν» εναντίον οποιουδήποτε τολμήσει να αντιταχτεί στα συμφέροντα της πολιτικής κάστας ή μιας συγκεκριμένης ομάδας. Στο πλαίσιο αυτό ο ανθελληνισμός μετατράπηκε σε βασικό αξίωμα για τον αλβανικό εθνικό αυτοπροσδιορισμό και αποκορυφώθηκε στους εορτασμούς των 100-χρονων της ανεξαρτησίας της χώρας. 
Λοιπόν, στις δύο χώρες υπάρχουν ορισμένοι κύκλοι, που δρουν εκτός της επίσημης πολιτικής. Στην Ελλάδα, η επίσημη πολιτική, είναι απέναντι στους κύκλους αυτούς, όταν η πολιτική τους δραστηριότητα θίγει την εθνική πολιτική του κράτους. 
Στην Αλβανία, η επίσημη πολιτική, για να δικαιολογήσει τις πολιτικές της θέσεις ως «εκδήλωση» της λαϊκής βούλησης, υποκύπτει ηθελημένα στη δράση των κύκλων αυτών. Και επειδή έχει επαναληφθεί σχεδόν σε όλα τα επεισόδια ελληνο-αλβανικής αντιπαράθεσης, έχει μετατραπεί σε ρήση. (Η περίπτωση της Πρεμετής είναι η πρώτη, όπου δεν έχουμε την άμεση δράση των επίσημων κρατικών δομών, αλλά ιδιωτικών). Η ρήση αυτή προϋποθέτει την ύπαρξη ενός σταθερού αρχειακού δημοσιογραφικού υλικού και συγκεκριμένους ανθρώπους, που επαναλαμβάνουν σε μονόλογο, χωρίς αντίλογο και κατ΄ ενοχλητικό τρόπο, τα ίδια πράγματα. Επιστροφή έναν και πλέον αιώνα πίσω, για να μετατρέψουν σε φόβητρο για τους Αλβανούς και άγχος για τους Έλληνες μειονοτικούς, το ταμπού γι΄αυτούς θέμα της Βορείου Ηπείρου. 
Μετά απ΄ αυτή την προεργασία εμφανίζεται το σημερινό αλβανικό κράτος. Στην ελληνική πλευρά, οι κύκλοι που περιγράψαμε, προβαίνουν σε εξτρεμιστικές καταχρήσεις, μέχρι σύγχυσης, με αναφορά την ανάγκη υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της εθνικής ελληνικής μειονότητας. 
Ο μηχανισμός δράσης. 
Ας πάρουμε υπό ανάλυση το πρόσφατο επεισόδιο, αυτός της Πρεμετής. Λίγες μέρες πριν το αποτρόπαιο γεγονός, ακραίως καταδικαστέο, της ιδιωτικής αστυνομίας κατά ενός ορθοδόξου ιερού ναού, ο πρόεδρος του ΚΕΑΔ σχολίασε την μη συμπερίληψη του κόμματός του στην κυβέρνηση «Ράμα». Σε σχέση με το γεγονός αυτό ανέφερε ότι στις μέρες, που θα ακολουθήσουν θα σημειωθούν νέες εξελίξεις (!!!). Δεν ξέρω αν πρόκειται για σύμπτωση, αλλά το γεγονός ότι τα ΜΜΕ που πρόσκεινται σ΄αυτόν, κατά τις ημέρες που τα επεισόδια στην Πρεμετή ήταν σε εξέλιξη υπερασπίστηκαν με δύναμη τη γραμμή επιδείνωσης των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, (όπως και οι προσωπικές δηλώσεις τουιδίου σε σχέση με το επεισόδιο) αφήνει πολλά περιθώρια υποψίας ότι υπήρχε προκαταρκτική ενημέρωση για τα γεγονότα στην Πρεμετή. 
Στην Ελλάδα, οι ανεπίσημοι κύκλοι, επωφελούμενοι από τις φρικιαστικές σκηνές που διέπραξε η ιδιωτική αστυνομία στην Πρεμετή, και εξ΄ ονόματος της προάσπισης των θρησκευτικών δικαιωμάτων (της μειονότητας (!)), οδήγησαν το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών σε αμφιλεγόμενες δηλώσεις. Η συγκεκριμένη εξέλιξη σήμαινε ότι η επεισοδιακή κατάσταση στην Πρεμετή έπρεπε να εξισορροπηθεί. Και οι ενορχηστρωτές τα κατάφεραν με την «επίθεση» των πιστών για να ανακαταλάβουν τον ναό. (Ότι υπήρχε ενορχήστρωση μιλούν τα ακόλουθα γεγονότα: Η «σιδηρά» ιδιωτική αστυνομία, που κλωτσούσε τους ιερείς σαν να ήταν αχυρόσακοι, υποχώρησε «στην επίθεση» των πιστών, λες και ήταν χάρτινη. Οι πιστοί, αφού «ανακατέλαβαν» τον ναό, μετά από κάποιες ώρες τον εγκατέλειψαν και…. η αστυνομία «αποκατάστησε» τον έλεγχό της. Την επαύριον όλη η ιδιωτική αστυνομία πήγε να πιεί οργανωμένα καφέ… και οι πιστοί «επωφελήθηκαν» της ευκαιρίας για να φτάσουν μέχρι τα τοίχοι του ναού με τα παράθυρα κλειστά πλέον με τούβλα….!!!) Στην Αλβανία η επίσημη πολιτική σιωπούσε, επιτρέποντας στα ΜΜΕ να υποκινούσαν με την «ανευθυνότητά τους» την επιδείνωση της κατάστασης. Διάνα τους κάθισε ο αποκλεισμός χιλιάδων Αλβανών στα σύνορα, από μια εντολή που δεν είχε την σφραγίδα της εξωτερικής πολιτικής της Αθήνας. Η γραμμή των ανεπίσημων ελληνικών κύκλων κατάφερε να μπει το παιχνίδι. Αλλά δεν ήταν σύμφωνο το διπλωματικό σώμα της Ελλάδας στην Αλβανία. Λόγω των ενεργειών του επιτεύχθηκε η εξουδετέρωση της εντολής αποκλεισμού των Αλβανών στα σύνορα και η κατάσταση εξομαλύνθηκε.
Τις στιγμές αυτές εμφανίστηκε με προφίλ σκληρής στάσης κατά της Ελλάδας των επίσημων Τιράνων, αλλά, όταν πρόσεξε ότι δεν θα είχε παρόμοια ανταπόκριση από ελληνικής πλευράς, υποχώρησε ενδιαφερόμενη να εμφανιστεί νικήτρια στη «μάχη» αυτή. Διαμήνυσε ότι ανάγκασε την Ελλάδα σε υποχώρηση με μέτρα αρνητικής αμοιβαιότητας στα σύνορα(!!!) 
Η Ελλάδα από μέρος της διαμήνυσε ότι ως ευρωπαϊκή χώρα, δεν δύναται να επιτρέψει την εξωτερική της πολιτική να υποπέσει θύμα ακατανόητων επεισοδίων και ύποπτων συμφερόντων, που καμιά σχέση δεν έχουν με τα εθνικά συμφέροντα του ελληνικού κράτους. Ως ευρωπαϊκή χώρα προτεραιότητα στην εξωτερική της πολιτική έχει η αξιοποίηση της βαρύτητάς της σε όφελος του ελληνικού λαού και των άλλων Βαλκανικών λαών 
Γιατί όμως τα επεισόδια στην Πρεμετή επιτρέπεται να τα κατονομάσουμε ως ύποπτα; Διότι, η μία πλευρά θυμήθηκε μετά από 12 χρόνια, να εφαρμόσει μια δικαστική απόφαση, ενώ η άλλη πλευρά, η Ορθόδοξη Εκκλησία, μετά από την δικαστική απόφαση δεν ακολούθησε την οδό αλληλοκατανόησης και ούτε την οδό του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την κατοχύρωση του απόλυτου δίκιου της, αλλά την οδό του τετελεσμένου γεγονότος με όχι νόμιμα μέσα. 
Ποιος ήταν όμως ο στόχος οφέλους από το επεισόδιο; 
Η κηλίδωση της εικόνας της Αλβανίας εν΄όψη απόκτησης του στάτους υποψήφιας χώρας μέλους στην Ε Ένωση, για να τη χρεωθεί βαρύτατα ως αποτυχία η ανερχόμενη κυβέρνηση. Και στο πλαίσιο αυτό η επιδείνωση των σχέσεων με την Ελλάδα, η οποία κατέχει πρωταρχικό ρόλο προς την επίτευξη του Ευρωπαϊκού στόχου της Αλβανίας. Οι παλιές υποχρεώσεις της ηγεσίας της μειονότητας προς τις δομές που δρουν με το σκεπτικό αυτό στα Τίρανα και η νοοτροπία εκβιασμών ως αντεκδίκηση για την μη συμπερίληψή της στη νέα κυβέρνηση σε επίπεδο υπουργού (που σημαίνει πολιτική εξασθένιση για το συγκεκριμένο κόμμα), είναι στοιχεία υπέρ της αποδοχής της λογικής συνεργασίας της στα επεισόδια της Πρεμετής. 
Με την πολιτική εξασθένιση της νυν πολιτικής ηγεσίας της εθνικής ελληνικής μειονότητας δε συμφωνούν ούτε οι κύκλοι που υποστήριξαν τη σκληρή γραμμή σχετικά με τα επεισόδια. 

Γιατί όμως η «Πρεμετή» αποτελεί συνέχεια επεισοδίων που οδήγησαν συχνά σε κατήφεια τις σχέσεις Ελλάδας-Αλβανίας; 
Τα Αλβανικά ΜΜΕ αποκάλυψαν άθελα μερικούς πρωταγωνιστές στα επεισόδια αυτά, που «δρουν κατά των αλβανικών εθνικών συμφερόντων» και τους χαρακτήρισαν ατιμώρητους (!!!) Είναι αλήθεια ότι στην Πρεμετή η ιδιωτική αστυνομία έριξε ποταμούς δακρυγόνων κατά των διαδηλωτών, μάλιστα και κατά των δημοσιογράφων. Όμως, σε αυτούς τους «αντιαλβανούς ήρωες» και ταυτοχρόνως τόσο σιμά στους πολιτικούς και μη θεσμούς της εθνικής ελληνικής μειονότητας, δεν σάλεψε τρίχα καφαλής. (!!!;) 
Τα αλβανικά ΜΜΕ αποκάλυψαν επίσης ότι γενικώς είναι με ύποπτο παρελθόν. Λοιπόν, όλες οι ενδείξεις αποδεικνύουν ότι «οι ήρωες αυτοί του ελληνισμού», μπορεί να είναι προβοκάτορες αποδεχτοί στις ελληνικές δομές, δλδ με διπλό ρόλο. Η εμπειρία έχει βεβαιώσει ότι παντού όπου εκδηλώνονται οι ελληνικές «προσδοκίες» αυτών των «αντιαλβανών», αναπτύσσεται η αλβανική απληστία προσωπικών ή ομαδικών ιδιοτελών συμφερόντων, εξ΄ονόματος του αλβανισμού. Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί η Χιμάρα. Αμέσως μετά την κήρυξη της Χιμάρας ως στόχος ελληνικότητας από το δίδυμο Ντούλε –Μπολάνο, το 2003, φάλαγγες σφετεριστών με την αλβανική εθνική σημαία μετέτρεψαν το μαργαριτάρι του Ιονίου σε ατέλειωτο χάος, στο οποίο βυθίστηκε και κάθε ελληνική κατοχύρωση. Το ίδιο σκηνικό επαναλαμβάνεται από το 1991-92. Τους είδαμε πώς «εκλέγονταν» για να αντιπροσωπεύσουν την ΟΜΟΝΟΙΑ. Τους είδαμε το 1994 στο επεισόδιο της Επισκοπής, το 2003 και στη συνέχεια στη Χιμάρα. Τους είδαμε το 2006 στην Κοσίνα της Πρεμετής (για την αποηρωποίηση των Ελλήνων πεσόντων του έπους του 40). Τους βλέπουμε και τώρα στην Πρεμετή… Είναι πρόσωπα, τα οποία ανεξαρτήτως του «αντιαλβανισμού» τους, έχουν στην Αλβανία πολλές περιουσίες, προνόμια και προσβάσεις σε κάθε επίπεδο και μορφή στο αλβανικό περιβάλλον. Γι΄αυτό και δεν χρειάζεται να τους δούμε πλέον.
Ποιος όμως χάνει και ποιος κερδίζει από τα επεισόδια αυτά.
Σε πρώτη μοίρα χάνουν οι καλές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. 
Ο άλλος μεγάλος χαμένος είναι η Εθνική Ελληνική Μειονότητα στην Αλβανία. Λόγω των προαναφερόμενων, η Μειονότητα αυτή δεν έχει μια αξιοπρεπή πολιτική εκπροσώπηση, έχασε τη δυνατότητα προάσπισης των δικαιωμάτων της:- δημογραφικά, οικονομικά, περιουσιακά, πολιτιστικά, εκπαιδευτικά. Έχασε την εσωτερική της κοινοτική συνοχή, που την αντικατέστησε με μια ανεπιστρεπτί διάσπαση. 
Χαμένοι είναι και οι χιλιάδες Αλβανοί μετανάστες στην Ελλάδα, οι οποίοι βιώνουν με αρνητικές συνέπειες κάθε κλονισμό των Ελληνο-αλβανικών σχέσεων. 
Χαμένη προκύπτει και η Αλβανία. Η πολύχρονη δημαγωγία ότι λόγω δήθεν σαμποτάζ της Ελλάδας σε βάρος της Αλβανίας για τον οδικό άξονα 8 (όταν στην Ελλάδα ήδη είχε ολοκληρωθεί η κατασκευή του) είχε ως συνέπεια την απώλεια της Ευρωπαϊκής επένδυσης για την κατασκευή του άξονα 10 (Βορά-Νότου), με αποτέλσμα η Αλβανία να μείνει χωρίς προσβάσεις στην Εγνατία Οδό (άξονα  και εκτός σύνδεσης με το οδικό δίκτυο στην Κεντρική Ευρώπη. 
Ο εθνικισμός για εσωτερική κατανάλωση βάση των αρχών του προηγούμενου αιώνα, δημιουργεί συνεχή δυσφορία στη Δύση, για το πόσο είναι έτοιμη η Αλβανία για ένταξη στους Ευρωατλαντικούς οργανισμούς. Η Αλβανία μπορεί να μείνει με τα κιάλια του Κρεσνίκ Σπαχίου στο χέρι, σε περίπτωση που η παρεχόμενη κατανόηση για την προώθηση της συμφωνία ΑΟΖ, η οποία θα διανοίξει το δρόμο αμοιβαίου οικονομικού οφέλους, θα αντικατασταθεί με την αυθαιρεσία της διεθνούς νομιμότητας, ή της μονόπλευρής εφαρμογής. 
Και στο τέλος-τέλος γιατί και εξ΄ ονόματος τίνος στη χάραξη εθνικής πολιτικής αξιοποιούνται μέσα και επιχειρήματα του προηγούμενου αιώνα;! Την Αλβανία και τον Αλβανικό λαό όπως και τον ελληνικό, δεν τους εξυπηρετούν τα συμπλέγματα ενοχής, φόβου, καχυποψίας, όταν ζουν στο κέντρο της Ευρώπης εκεί που οι άλλο λαοί περνούν τα μεταξύ τους σύνορα με ταχύτητα αέρος. 
ΤΕΛΟΣ